اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی

اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی در طیف اختلال های روان پریشی که شامل اسکیزوفرنی و اختلال های روان پریشی دیگر و اختلال شخصیت اسکیزوتایپی است ، قرار می گیرد . این اختلال ها با ناهنجاری هایی در یک یا چتد مورد از پنج حوزه هذیان ، توهم ، تفکر آشفته ، رفتار حرکتی بسیار درهم ریخته یا نابهنجار ( از جمله کاتالونی ) و نشانه های منفی تعیین می شوند .

مشخصه های اصلی تعیین کننده اختلال های روان پریشی اسکیزوفرنی

هذیان ها

هذیان ها باورهای ثابتی هستند که امکان تغییر دادن آن ها ممکن است شامل موضوغ های گوناگونی باشد ( مثل آزار و اذیت ، عطفی یا ارجاعی ، جسمانی ، دینی ، تکبر ) هذیان های آزار و اذیت یا گزند و آسیب ( این باور که شخص در معرض آزار و اذیت یک فرد ، سازمان یا گروه دیگر است ) ، شایع ترین هذیان ها هستند .

هذیان های عطفی یا ارجاعی ( این باور که حرکات ، اشارات ، نشانه های محیطی و غیره ، معطوف به خود شخص استنیز شایع اند ) . هذیان های تکبر ( این باور که کسی توانایی ها ، ثروت یا شهرت استثنایی ) و هذیان های شهوانی ( این باور نادرست که شخص دیگری عاشق فرد است )  نیز اعلب دیده می شوند .

هذیان های نفی یا نیست نگاری این اعتقاد راسخ را در بر می گیرد که فاجعه ای عظیم رخ اتفاق خواهد افتاد و هذیان جسمانی بر اشتغال فکر در خصوص سلامت و کارکرد اندام ها متمرکز است  .

در اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی ، هذیان ها در مواردی نامتعارف تلقی می شوند که آشکارا غیر قابل تحمل باشند و برای افراد همان فرهنگ هم قابل فهم باشند و از تجربیات زندگی عادی نشئت نگیرند .

مثالی از هذیان نامتعارف بر این باور است که یک نیروی خارجی اندام های درونی فرد را عوض کرده و اندام های شخض دیگری را جایگزین آنها کرده است ، بدون آن که زخم یا جراحتی بر جای بگذارد .

مثالی از هذیان متعارف بر این باور است که شخص تحت نظر پلیس است ، بدون آن که شواهد قانع کننده ای دال آن وجود داشته باشد .

هذیان های حاکی از دست دادن کنترل برذهن در اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی

هذیان های حاکی از دست دادن کنترل برذهن یا بدن بطور کلی نامتعارف تلقی می شوند . این موارد به این اعتقاد برمی گردد که افکار فرد را نوعی نیروی خارجی جا به جا کرده ( ربایش فکر ) یا افکار بیگانه ای را در ذهن او گذاشته است ( تزریق فکر ) یا این که بدن یا اعمالش به وسیله نوعی نیروی خارجی دست کاری می شود ( هذیان کنترل شدگی ) .

متمرکز کردن هذیان از عقیده راسخ گاهی دشوار است و تا اندازه ای بستگی به درجه اعتقاد راسخ و دفاع از آن به رغم وجود شواهد آشکار و منطقی ابطال کننده آن دارد.

توهم ها

در اختلال روان پریشی اسکیزوفرنی ااتوهم ها تجربه های شبه ادراکی ای هستند که بدون محرک خارجی ظاهر می شوند . توهم ها واضح و شفاف اند و قدرت و تاثیر کامل شبیه ادراک های بهنجار دارند و تحت کنترل ارادی نیستند .

توهم ممکن است در هر دستگاه حسی رخ دهند ، اما در اسکیزوفرنی و اختلال های مرتبط با آن ، توهم های شنیداری شایع ترند . توهم های شنیداری معمولا به شکل صداهایی هستند – اعم از آشنا یا نا آشنا -که متمایز از افکار خود شخص درک می شوند .

توهم ها باید در شرایطی ظاهر شوند که نظام حسی کامل باشد ؛ مواردی که موقع خواب رفتن( پیش خواب ) ظاهر می شوند در محدوده تجربه بهنجار قرار می گیرند . توهم ها ممکن است جزئی از تجربه دینی بهنجار در شرایط فرهنگی خاص باشند .

تفکر (گفتار) آشفته

تفکر آشفته ( اختلال فرم فکر ) معمولا از گفتار فرد استنباط می شود . او ممکن است از موضوعی به موضوع دیگر بپرد ( خروج از خط فکری یا وا پاشی تداعی ها ) پاسخ او به پرسش ها ممکن است تلویحی یا کاملا بی ربط ( از این شاخ به آن شاخ پریدن ) باشد .

گفتار گاهی ممکن است چنان آشفته باشد که تقریبا قابل فهم نباشد و از لحاظ درهم ریختگی زیانی شبیه زبان پریشی دریافتی ( اشفته گویی یا سالاد کلمات ) باشد .

از آن جا که گفتار آشفته خفیف شایع و نامشخص است . این نشانه باید به قدری شدید باشد که موجب اختلال در ارتباط کارآمد شود . ارزیابی شدت این اختلال ممکن است در مواردی که فرد تشخیص دهنده زمینه زبانی متفاوتی از فرد مورد بررسی دارد ، دشوار باشد . تفکر یا گفتار با شدت آشفتگی کمتر ممکن است در دوره های پیش نشانه ای یا باقی مانده اسکیزوفرنی ظاهر شود.

رفتار حرکتی بسیار در هم ریخته یا نابهنجار ( از جمله کاتاتونی )

رفتار حرکتی بسیار در هم ریخته یا نابهنجار ممکن است به شیوه های گوناگون از مسخره بازی کودکانه گرفته تا بی قراری پیش بینی ناپذیر ظاهر شود . ممکن است در انواع رفتار های هدفمند مشکلاتی دیده می شود که به دشواری هایی در فعالیت زندگی روزمره بینجامید .

رفتار کاتاتونیک نوعی کاهش چشمگیر واکنش به محیط است که دامنه آن از مقاومت در مقابل دستورات ( منفی کاری )گرفته تا حفظ وضع اندامی انعطاف ناپذیر ، نامناسب یا نامانوس ؛ و همین طور تا نبود پاسخ های کلامی و حرکتی ( سکوت بیمارگونه و بهت ) گستردگی دارد .

همچنین ممکن است فعالیت حرکتی بی هدف و افراطی ای را بدون علت آشکار ( انگیختگی کاتاتونیک ) در برگیرد . ویژگی های دیگر عبارت اند از حرکات قالبی مکرر ، خیره شدن ، شکلک درآوردن ، سکوت بیمارگون و پژواک گویی .

اگرچه کاتاتونی از لحاظ تاریخی با اسکیزوفرنی مرتبط بوده است ، نشانه های آن غیر اختصاصی است و ممکن است در اختلال روانی دیگر ( مثل اختلال های دوقطبی یا افسردگی همراه با کاتاتونی ) و در عارضه های جسمانی ( مثل اختلال کاتاتونی ناشی از عارضه جسمانی دیگر ) ظاهر شود .

با مشاوره همراه باشید ؛ بیشتر بدانید و روزانه مطالب ما را در مورد انواع اختلال های عصبی ، روانی ، توام با نظریه های مشاورین متخصص ، مطالعه کنید .

به جهت استفاده از خدمات مشاوره تلفنی و مشورت با متخصص روانشناسی , از سراسر کشور ( تهران  ، شیراز و … و کلیه شهرستانها ) با مشاوران هیروو تماس حاصل فرمایید تا از مشاوره روانشناسی تلفنی بهره مند شوید